W ubiegłym tygodniu czerwona strona kuli ziemskiej opłakiwała śmierć Fiedela Castro. Ta postać jest od dawna ikoną Kuby – to nie podlega dyskusji. Pytanie tylko o jakiej konotacji? Na drugim biegunie, w obozie tzw. ,,prawicy’’, występuję bardzo podobna sytuacja. Z tą różnicą iż (anty)bohaterem jest Polak. Mało kto słyszał o Januszu Walusiu – polskim działaczu politycznym, skazanym na karę śmierci w Republice Południowej Afryki. Wbrew wyrokowi sądu Waluś wciąż żyje. I budzi niemałe kontrowersje…
Archiwum kategorii: Historia
Stosunki polsko-ukraińskie podczas wojny. Działalność UPA
Władze niemieckie podczas okupacji Kresów południowo-wschodnich w czasie wojny, starały się podsycać konflikty między ludnością polską a ukraińską. Podobnie było w czasie zaborów w Wielkopolsce Wschodniej (Galicji Wschodniej), gdy konflikt sztucznie wywoływali Austriacy. Mimo tego, że niewielka część Ukraińców była represjonowana (np. aresztowano niektórych członków Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów) to większość była faworyzowana w porównaniu do Polaków. Ich inteligencja i duchowni nie byli prześladowani, umożliwiano im prowadzenie działalności sportowej i kulturalnej oraz pozwolono utworzyć ukraińską policję. Czytaj dalej
Gdzie są nasze Baby Pruskie?
Kiedy ostatnio ktoś widział Baby Pruskie w Olsztynie? Swego czasu były one praktycznie na każdym kroku, teraz sztuką jest się na jakąś natknąć. Przerwanie intensywnej promocji Olsztyna poprzez Baby nie musi jednak oznaczać śmierci tego pomysłu – w planach jest już wskrzeszenie idei z jeszcze większym rozmachem! Czytaj dalej
Halina Poświatowska – „nierozważna i nieromantyczna”
Jedna z najchętniej czytanych polskich poetek. Ustępuje tylko, zdecydowanie niesłusznie, Wisławie Szymborskiej. Choć pół życia spędziła w szpitalach i sanatoriach, wykazywała ogromną chęć do życia. Została dotkliwie naznaczona przez chorobę. Jedyną ucieczkę od niej stanowiła poezja. Poświatowska pisała głównie o miłości. Nieromantycznej, niepatetycznej, ludzkiej. Potrafiła pisać jak nikt inny. Mówi się nawet, że wprowadziła do poezji polskiej nowy element – „motyw ciała uświęconego w misterium śmierci i miłości”. Czytaj dalej
Gehenna dzieci, czyli tajny obóz karny w Lubawie
Lubawa – niewielkie miasteczko, leżące w powiecie iławskim (warmińsko-mazurskie). Miejsce, mogące pochwalić się historią sięgającą XIII wieku. Mało kto wie, że podczas okupacji przez wojska III Rzeszy w latach 1939-1945, miejscowość ta zapisała się na kartach historii jako miejsce kaźni około tysiąca dzieci z polskich ziem. Czytaj dalej
30 lat po Czarnobylu
30 lat temu na Ukrainie doszło do incydentu, który zmienił bieg historii. Brak elektrowni atomowej w Polsce, skażenie prawie 20% terytorium Białorusi, a nawet znaczne przyczynienie się do upadku Związku Radzieckiego – te i wiele innych rzeczy to konsekwencje katastrofy elektrowni atomowej w Czarnobylu. Czytaj dalej
Nowy Berlin, czyli poligon Truppenübungsplatz Mielau
Po wkroczeniu do Polski Niemców w 1939 r. i uporaniu się z polskimi oddziałami, zaczęli oni na podporządkowanym terenie tworzyć podległą sobie administracje oraz różne obiekty wojskowe. Jednym z takich obiektów był prawie 60-hektarowy poligon położony niedaleko Olsztyna, Truppenübungsplatz Mielau. Czytaj dalej
Tysiąc kilometrów kwadratowych czystej wolności
Od najmłodszych lat w szkołach uczą nas o dążeniu Polaków do uzyskania własnego, niepodległego państwa. Zazwyczaj w takim momencie jako przykład podawane są polskie powstania, które kończyły się klęską bądź przyłączeniem danych ziem do istniejącego już kraju. Jest jednak w naszej historii rzadko wspominane dzisiaj zjawisko, określane jako Rzeczpospolita Partyzancka. Gorącego lata 1944 roku, kiedy w Warszawie czuć było zbliżające się powstanie, były już setki kilometrów kwadratowych pod samodzielną władzą – nie niemiecką, nie radziecką, a czysto polską! Czytaj dalej
Początki litewskiego nacjonalizmu a polska Wileńszczyzna
Polacy i Litwini są ze sobą powiązani od wielu setek lat i o ile nasza wspólna historia zazwyczaj wspominana jest pozytywnie (przynajmniej przez Polaków), o tyle są i ciemniejsze karty – przykładowo osławiony Bunt Żeligowskiego. Sam przebieg i skutki buntu są powszechnie znane, jednak przyczyny nie są już tak popularne. Tym bardziej, że sięgają XVI wieku. Czytaj dalej
Jaksa – Polska między Rosją a Chinami
Każdy wie, że XVI wiek to okres, w którym państwo polskie zmagało się z Rosją, Szwecją, Turcją i powstaniami kozackimi. Nie każdy natomiast ma pojęcie o tym, że wielu Polaków w tym czasie, mimo dostania się do niewoli, mogło całkiem dobrze funkcjonować. Czytaj dalej